Żeby wiedzieć…
Ustawie z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży.
Art. 4a Ust. 1
2) badania prenatalne lub inne przesłanki medyczne wskazują na duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu (tzw. przesłanka eugeniczna lub teratologiczna),
Do przeczytania
O co tak naprawdę chodzi?
Powiem wprost, chodzi głownie o dzieci z Zespołem Downa (ZD). Przypuszczalnie jest to najczęstsza przyczyna terminacji ciąży w Polsce. (…) Zupełnie czym innym jest upośledzenie umysłowe, a to, które jest diagnozowane w ciąży praktycznie sprowadza się do ZD, bo obok upośledzenia mamy również charakterystyczne cechy fizyczne, które możemy obserwować na USG. ZD można również w 100% w ciąży potwierdzić przez badanie genetyczne. Z resztą badania prenatalne sprowadzają się właśnie do oceny ryzyka głównie ZD (obok Zespołu Edwardsa i Patau, jednak ze względu na to, że są to wady letalne nie wzbudzają one tyle kontrowersji – jakoś nikt nie walczy o prawo do przeżycia tych kilku godzin/dni po porodzie). Oczywiście jest wiele chorób powodujących niedorozwój umysłowy, ale albo są to poważne wady, które i tak uniemożliwiają przeżycie (np. bezmózgowie, bezczaszkowie) lub po prostu niemożliwe do wykrycia podczas życia płodowego.
Praktyka oczami ciężarnej
Wszystko zaczęło się od badań prenatalnych, które w nieinwazyjny sposób pozwoliły na ocenę ryzyka wystąpienia niektórych wad. Głównie chodzi tu o badanie przesiewowe w kierunku aberracji chromosomowych (ZD – Zespół Downa, ZE – Zespół Edwardsa i ZP – Zespół Patau). Badanie robi się w 12-14 tygodniu ciąży (3 m-c) a jeżeli coś jest nie tak, w 16tym kieruje się pacjentkę na amniopunkcję (inwazyjna metoda diagnostyczna). Potem trzeba odczekać jeszcze 6 tygodni i w 22tc wiemy już czy dziecko jest zdrowe, czy nie. Warto zwrócić uwagę, że jest to już granica przeżywalności dziecka poza organizmem matki! Ciążę można zaś usunąć do 24 tygodnia ciąży (6 m-c). Warto zwrócić uwagę, że kwalifikacją do amniopunkcji jest już ryzyko większe niż 1:300. W związku z tym, że ZD dotyczy 1:1000 urodzeń, problem dotyczy bardzo wielu kobiet. Pomijam już fakt, że do amniopunkcji kwalifikują się też kobiety po 35 rż lub obarczone zwiększonym ryzykiem rodzinnym. Nie jest to więc problem, który dotyczy tylko nikłego promila ciąż.
Praktyka oczami personelu medycznego
Jak już wspomniałam, czas w którym matka dowiaduje się o chorobie/wadzie płodu to zwykle 20-22 tc (5 m-c). Jest to okres w którym płód jest już dość znacznie rozwinięty. Na zdjęciach ukazujących okrucieństwo aborcji pokazywane są zwykle rozczłonkowane płody. Jednak nie tak się to odbywa. Aborcja w tak zaawansowanej ciąży odbywa się przez wywołanie porodu. Jest to bezpieczniejsze dla kobiety. Ponieważ jest to czasem nawet 24 tc (6 m-c), płód, nie oszukujmy się, rodzi się często żywy. Dziecko zostawia się, aby umarło. Gdyby nie była to aborcja, a przedwczesny poród, lekarze reanimowaliby dziecko, dzieci mają szansę przeżyć. W przypadku aborcji pozwala się dziecku umrzeć. Jak widać te granice się przenikają, zacierają. Nie jest tak, że aborcja dotyczy wczesnych ciąż, czy wręcz zarodków. Nie, AE (Aborcja Eugeniczna) dotyczy praktycznie dzieci, które w innych warunkach miałyby szansę żyć.
Do posłuchania
3 lata temu w Radiu Wnet była bardzo ciekawa seria audycji pt. „Stop aborcji eugenicznej”. Można posłuchać na SoundCloud.
- Malina Świć opowiada o tym, jak żyje się z Zespołem Turnera – studiuje medycynę.
- Kaja Godek i Marta Witecka opowiadają jak to jest być mamą dzieci z Zespołem Downa.
- Magdalena i Łukasz Bańkowscy o życiu z dzieckiem ciężko chorym, które zmarło w wieku pół roku.
Do zobaczenia
Przerwania ciąży dokonane zgodnie z ustawą:
| Rok | Ogółem | z powodu zagrożenia życia lub zdrowia matki |
w wyniku badań prenatalnych |
w wyniku czynu zabronionego |
| 1994 | 782 | 689 | 74 | 19 |
| 1995 | 555 | 515 | 33 | 7 |
| 1996 | 489 | 442 | 39 | 8 |
| 1997 | 3047* | 409 | 107 | 7 |
| 1998 | 310 | 211 | 46 | 53 |
| 1999 | 145 | 94 | 50 | 1 |
| 2000 | 138 | 81 | 55 | 2 |
| 2001 | 124 | 63 | 56 | 5 |
| 2002 | 159 | 71 | 82 | 6 |
| 2003 | 174 | 59 | 112 | 3 |
| 2004 | 193 | 62 | 128 | 3 |
| 2005 | 225 | 54 | 168 | 3 |
| 2006 | 339 | 82 | 246 | 11 |
| 2007 | 326 | 37 | 287 | 2 |
| 2008 | 499 | 32 | 467 | 0 |
| 2009 | 538 | 27 | 510 | 1 |
| 2010 | 641 | 27 | 614 | 0 |
| 2011 | 669 | 49 | 620 | 0 |
| 2012 | 752 | 50 | 701 | 1 |
| 2013 | 744 | 23 | 718 | 3 |
| 2014 | 971 | 48 | 921 | 2 |
| 2015 | 1040 | 43 | 996 | 1 |
* 1997 rok był to jedyny rok kiedy można było dokonywać aborcji również ze względu na ciężkie warunki życiowe lub trudną sytuację osobistą ciężarnej (3047 aborcji)